Mijn favorieten
Mobiel menu openklappen

Waar ben je naar op zoek?

Generic filters
Exact matches only

Vloedschurenroute

Verspreid over de gemeente West Betuwe liggen verschillende vloedschuren. Vloedschuren zijn typisch voor riviergebieden waar de kansen op overstromingen groot waren en nog steeds zijn (denk aan 1995).

In het verleden dienden deze schuren om het vee droog te houden bij wateroverlast. Vooral in de 17e tot en met begin 19e eeuw stond het rivierengebied vaak maandenlang blank. Dat kwam vooral door kruiend ijs in de rivieren, dat zorgde voor dijkdoorbraken. Een vloedschuur moet altijd hoger liggen dan de gewone stallen.

Ze is te herkennen aan haar ligging op een terp of hucht, een enkele keer is de ophoging alléén inwendig en dan dus niet goed te zien en ook meestal al weer afgegraven, zodat de schuur 1,5 of 2 meter “lager” werd. Nu behoort de vloedschuur tot ons agrarisch-historisch en landschappelijk erfgoed en staat ze hier als de stille getuige voor het gevaar van water, dat nu door verandering van klimaat opnieuw dreigt.

Bekijk het Vloedschuren-routeboekje voor meer informatie over de vloedschuren. Dit boekje kun je bestellen bij de Stichting Kunst en Cultuur West Betuwe (www.skcwb.nl), via info@skcwb.nl.

Bekijk hieronder de 9 locaties van de vloedschuren:

Beesd

Dit is de enige vloedschuur in het dorp Beesd. Landgoed Mariënwaerdt ligt ook in Beesd, maar wordt afzonderlijk behandeld.

Deze grote vloedschuur staat en dat is uitzonderlijk niet bij een boerderij, maar bij het “Hooge Huis”. De bewoners daarvan verpachtten hun gronden aan plaatselijke boeren en konden bij overstromingen hun vloedschuur gebruiken om het vee in veiligheid te brengen. Vroeger was de schuur inwendig nog anderhalve meter opgehoogd.

Buurmalsen

Ondanks dat Buurmalsen een klein dorpje was, waren er hier verschillende vloedschuren: drie in het dorp en twee in het buitengebied en ook de kerk heeft nog een vloedwal zo dat de dorpelingen er konden schuilen.

Op deze plek stonden nog maar twee muren overeind van de oorspronkelijke vloedschuur. De huidige eigenaar, die ook een bouwkundig bureau leidt, heeft de schuur helemaal naar het authentieke model, weer heropgebouwd en er voor zichzelf een levensloopbestendige woning van gemaakt.

Deil

Deze vloedschuur behoorde tot een uitgebreid boerderijcomplex
“Onder de Linde”. De vloedschuur staat anderhalve meter hoger dan de boerderij, die zelf al op een verhoging staat. Uitzonderlijk zijn hier de muren van 1 meter dik en in de noordgevel zit een hooggeplaatste vloeddeur, waardoor men bij overstromingen de schuur kon bereiken.

In Deil bevond zich nog een vloedschuur, op de hoek van de Koningsweg en de Krooiweg.
Op de fundamenten daarvan is nu een gastenverblijf gebouwd. Wèl ziet men hier nog duidelijk de veehelling.

Heesselt

Heesselt ligt prachtig aan de Waalbandijk tussen Varik en Opijnen, aan een scherpe bocht in de rivier. De dijken zijn hier meermaals opgehoogd, vooral na de evacuatie van 1995 zijn hier grote werkzaamheden verricht.

Dus: dit boerderijcomplex lag vroeger niet zó laag ten opzichte van de dijk als nu. De stenen vloedschuur staat op een terp van ruim een meter hoogte.
De veehelling is van op de dijk nog goed te zien.

Landgoed Heerlijkheid Mariënwaerdt

Deze vloedschuur behoorde tot boerderij de Stapelakker (vanaf
2004 in gebruik als landgoedwinkel c.q. pannenkoekenrestaurant.
De voormalige boerderij en deze vloedschuur liggen op een vloedheuvel vlak bij de A2. De vloedschuur zelf ligt op een verhoging, hucht of terp genoemd, zodat het vee veilig erin kon worden weggezet bij overstromingen.

De Stapelakker behoort vanaf de 18e eeuw (1734) tot het landgoed, dat nòg maar liefst 4 andere vloedschuren heeft, te weten de Hooge schuur, de vloedschuur bij boerderij de Lingehof, bij boerderij de Mouwe en bij boerderij de Gansheuvel.

Meteren

Meteren is het enige dorp in de voormalige gemeente Geldermalsen, dat niet aan de Linge ligt. Nochtans bezit dit dorp 4 vloedschuren; eigenlijk een bewijs van de kracht van het water bij overstromingen dat daarmee diep in het land kon binnendringen.

Hier staat de kleinste vloedschuur in de gemeente. Bovendien staat ze als enige in de bebouwde kom van Meteren. Deze vloedschuur is ook nog bijzonder omdat ze bijna volledig van hout is, wat voor de gemeente (en eigenlijk heel de Betuwe, in tegenstelling tot Zuid-Holland) uitzonderlijk was. De schuur staat op een verhoging van ruim een meter en is bovendien inwendig nog met een halve meter opgehoogd geweest.

Opijnen, Neerijnen en Waardenburg

Opijnen: Bij deze vloedschuur komen twee belangrijke kenmerken van de gemeente tezamen: de strijd tegen het water en de ontwikkeling van nieuwe technieken in het bewaren van fruit. Deze schuur is namelijk aan het begin van de 20e eeuw grondig verbouwd: hij werd inwendig verlaagd en op heel ingenieuze manier werd van de vloedschuur een voor die tijd perfecte koelcel gemaakt.

Neerijnen/Waardenburg: De Waal maakte hier vroeger een sterke kronkeling, waardoor deze dorpen extra bedreigd waren. Daarom is rond 1650 deze meander afgesneden en ontstond er mettertijd een prachtige, weidse uiterwaard. De vloedschuur bij boerderij ‘Ruimzicht’, Neerijnense Mark 8, met boerderij en hooiberg, ligt markant op een terp gesitueerd en is daarmee beeldbepalend in het wijde
open-weide-landschap van de Betuwe. De vloedschuur van Waardenburg is in de jaren ’80 afgebrand.

Rumpt, Rhenoy en Gellicum

We bespreken de vloedschuren van deze drie Lingedorpen gelijktijdig, omdat ze al vanouds erg met elkaar verwant zijn. Tevens zijn Rumpt en Rhenoy allebei typische voorbeelden van gestrekte dorpen langs de rivier met parallelle straten.

Rumpt heeft nog twee vloedschuren (Dorpsdijk 41 en 7) en twee zijn er spijtig genoeg verdwenen. De vloedschuur bij ‘Huize Achtermonde’ (Dorpsdijk 41) is interessant omdat deze, net als het naastgelegen woonhuis, aan de dijk is gelegen.

Rhenoy heeft 1 vloedschuur, Dorpsstraat 48. Deze grote stenen vloedschuur behoorde tot een groot complex met boerderij en twee hooibergen. Ze werd gebouwd met stenen die waren afgebroken van kasteel Palmestein in Deil. De vloedschuur staat op een verhoging van ongeveer twee meter en is ook nog inwendig opgehoogd geweest, zodat het vee hier kon schuilen bij overstromingen.

Gellicum had een vloedschuur bij boerderij het Groene Paard, maar helaas is ook die verdwenen.

Tricht

Hoewel Tricht maar een vloedschuur heeft, is dit wel één van de mooiste.
Deze vloedschuur behoort thans nog steeds tot het boerderijcomplex Arkelshoef.

Het gehele complex ligt op een verhoging, hoger dan de Meersteeg.
De vloedschuur staat op een verhoging of hucht en is heel duidelijk hoger dan de naastgelegen boerderij en stal.
Bijzonder zijn de troggewelven in de stenen onderverdieping en de versiering in de houten overstek.

Op de kaart:

Vloedschurenroute in de media:

SRC TV:

Artikel Weekblad West Betuwe:

Bekijk het artikel hier